Wskaźniki dyrektywne

 
 

Wskaźniki dyrektywne, będące dotąd podstawowym narzędziem egzekwowania wyników działalności jednostek gospodarczych, mają zastąpić wdrażane mechanizmy ekonomiczne i związane z nimi parametry ekonomiczno-finansowe. Mają one skłaniać jednostki gospodarcze do podnoszenia efektywności gospodarowania i osiągania lepszych wyników.

Oprócz parametrów ekonomiczno-finansowych ustalane są dla jednostek gospodarczych zadania dyrektywne i limity, np.: dostawy preferowanych wyrobów na rynek krajowy i za granicę czy limity materiałów rozdzielanych centralnie.

Wyznaczanie zadań i limitów stosuje się w celu zapewnienia kierunkowej zgodności działania jednostek z planem centralnym i wykonania wynikających z tego planu przedsięwzięć ważnych z punktu widzenia całości gospodarki. Powinno to dotyczyć w zasadzie założonych w planie centralnym celów strategicznych. Wiąże się to z koniecznością wzmocnienia roli centralnego planu pięcioletniego. Słowem, parametry ekonomiczno-finansowe oraz w miarę potrzeby zadania dyrektywne i limity mają skłaniać organizacje gospodarcze do budowania planów kierunkowo, a w niektórych elementach - arytmetycznie, zgodnie z założeniami przyjętymi w planie centralnym.

Jednocześnie zmienia się rola planów przedsiębiorstw (kombinatów), Mają one służyć organom centralnym nie jako narzędzie egzekwowania wyników gospodarczych, lecz jako materiał analityczny do oceny i sprawdzania zgodności z zadaniami ujętymi w planie centralnym. Wyniki analizy mają posłużyć organowi centralnemu jako podstawa do prowadzenia polityki w zakresie oddziaływania na daną jednostkę w toku wykonywania planu. Natomiast plan w jednostkach gospodarczych ma stanowić podstawowe narzędzie w procesie zarządzania, a więc przede wszystkim w ręku kierownictwa danej jednostki. W planie powinny być ujęte zarówno wszystkie dające się przewidzieć efekty, jak i niezbędne do ich osiągnięcia środki, a także metody postępowania.