Opracowanie przez centralny ośrodek planowania nawet najlepiej wewnętrznie zharmonizowanego planu nie oznacza, że tak właśnie, jak to ustalił centralny planifikator, będą przebiegać procesy gospodarcze. Aby tak było, potrzebne są odpowiednie środki, za pomocą których można wpływać na wykonawców ustalonych w planie zadań gospodarczych w kierunku ścisłej ich realizacji. Jest to druga - obok sporządzania planu - podstawowa funkcja centralnego ośrodka. Stąd w gospodarce kierowanej za pomocą planu centralnego trzeba rozwiązywać dwa podstawowe problemy: właściwie opracować plan gospodarczy, przenieść wynikające z niego zadania cząstkowe do bezpośrednich realizatorów (układów produkcyjnych) oraz „pobudzić” ich do jak najlepszego wykonania zadań planowych.

Właśnie istotą zarządzania jest aktywizowanie ludzi do osiągnięcia określonych celów. To „pobudzanie" nie musi się dokonywać jedynie za pomocą dyrektyw (dyrektywnych wskaźników) i nakazów administracyjnych. Niezależnie od tego, czy system planowania i zarządzania jest mniej lub bardziej scentralizowany, w ustroju socjalistycznym zawsze stosowano (i coraz szerzej stosuje się) instrumenty ekonomiczno-finansowe, nazywane też bodźcami zachęty materialnej i bodźcami ekonomicznymi. Za ich pomocą:

- skłania się załogi i kierownictwa przedsiębiorstw do działania zgodnie z celami ogólnogospodarczymi i ogólnospołecznymi, czyli do wytwarzania produktów i wykonywania usług w rozmiarach i o strukturze przewidzianych w planie

- wpływa się na zmniejszanie norm technicznych zużycia, wzrost wydajności pracy itp., co prowadzi do obniżki kosztów własnych produkcji, oszczędności i uzyskania dodatkowych efektów ekonomicznych, służących do stałego podnoszenia poziomu życia ludzi pracy.