SYSTEMY PŁAC ORAZ OGÓLNE ZASADY WYNAGRADZANIA
System płac jest zbiorem reguł określających sposób wynagradzania za pracę. Efektywny system płac musi m.in.:
- zapewniać ekwiwalent za wkład pracy, .
- odpowiadać organizacji produkcji oraz pracy,
- kształtować odpowiednie proporcje płac w poszczególnych zawodach oraz prawidłowe relacje pomiędzy poziomem zatrudnienia, wydajnością pracy i wynagrodzenia.
System płac jest nie tylko wyznacznikiem dochodów pieniężnych zatrudnionych i ich rodzin. Jest on także (i to w coraz szerszej mierze) skutecznym instrumentem pobudzającym pracowników do pracy wydajniejszej oraz do podejmowania zajęć trudniejszych i bardziej odpowiedzialnych, a więc i wyżej wynagradzanych.
Zgodnie z zasadą „płaca za pracę” wynagrodzenie za pracę zależy od indywidualnego wyniku pracy. Jeżeli może on być mierzony w jednostkach naturalnych, stosuje się akordowy system płac, tzn. pracownik otrzymuje zapłatę w zależności od ilości i jakości wykonywanego produktu.
We wszystkich wypadkach, gdy wynik indywidualny nie daje się mierzyć w jednostkach fizycznych, wynagradza się pracowników za czas pracy: godzinę, dzień, miesiąc. W takim wypadku stosuje się stawkę płac wyrażoną punktowo (jedną liczbą) lub przedziałem (górna i dolna granica). Ten drugi sposób daje możność zróżnicowania zaszeregowania oraz późniejszego podwyższania wynagrodzenia.
W przedsiębiorstwach budowlanych, przed którymi stawia się coraz poważniejsze i trudniejsze zadania oraz warunki ich realizacji, konieczne jest ścisłe powiązanie płacy z jakościowym wykonaniem i przyspieszeniem wykonania zadań. Temu celowi sprzyja najlepiej praca akordowa. Toteż podstawowym systemem płac w przedsiębiorstwach budowlanych staje się akord zwłaszcza w formie wielobrygadowego systemu „umów o dzieło”. Obejmuje się nimi coraz większe zakresy robót, nie wyłączając całych obiektów.