Zachętę do osiągania powyższych celów stanowi uzależnienie ruchu płac przedsiębiorstwa od przyrostu produkcji dodanej oraz powiązanie materialnych korzyści kierownictwa jednostki gospodarczej z ekonomicznością działania przez przyjęcie zasady, że źródłem tworzenia funduszu premiowego kierownictwa jest zysk.

Produkcja dodana stanowi różnicą między wartością sprzedaży własnej produkcji, robót i usług według cen sprzedaży a kosztami materialnymi, z uwzględnieniem niektórych elementów korygujących.

Produkcja dodana jest syntetycznym miernikiem efektywności gospodarowania, osiągniętej w całokształcie działalności przedsiębiorstwa. Odzwierciedlają się w niej bowiem zarówno pozytywne, jak i negatywne strony (rezultaty) gospodarowania.

Formuła obliczania dyspozycyjnego funduszu płac ma postać następującą: gdzie: F„ - dyspozycyjny fundusz płac roku obliczeniowego,

F0 - fundusz płac roku bazowego (wyjściowego), tj. fundusz płac roku bezpośrednio poprzedzającego rok obliczeniowy,

Pj - wartość produkcji dodanej w roku bazowym,

U - normatywny współczynnik korekty udziału funduszu płac w produkcji dodanej.

Współczynniki korekty (elastyczności), w naszym przykładzie U, ustalane są przez władzę centralną i stanowią jeden z najważniejszych instrumentów polityki gospodarczej.

Przedsiębiorstwo jest uprawnione do wydatkowania funduszu płac w granicach kwot ustalonych na dany okres w planie. Wypłata wynagrodzeń musi być udokumentowana listą płac. Z kolei obliczenie wynagrodzeń ujętych w liście płac musi być udokumentowane tzw. dokumentacją źródłową (dotyczy to zwłaszcza wynagrodzeń robotników pracujących na zasadach akordowego systemu płac). Dokumentację tę stanowią przede wszystkim karty pracy (wzór 6-1 i 6-2), stawki płac itp. Ilość prac wykonanych potwierdza pisemnie majster, jakość zaś - kontrola techniczna.