Spośród wyżej wymienionych rodzajów środków obrotowych: zapasy materiałowe, roboty w toku, półfabrykaty przeznaczone do dalszej produkcji w tym samym przedsiębiorstwie (półfabrykaty przeznaczone na sprzedaż zalicza się do sfery cyrkulacji na równi z wyrobami gotowymi) oraz część nakładów przyszłych okresów, obejmująca wydatki na przygotowanie przyszłej produkcji, w tym również tymczasowe budynki i urządzenia budów należą do sfery produkcji.

W przedsiębiorstwie występują dalsze środki zaangażowane w sferze cyrkulacji, a mianowicie: należności od innych jednostek z tytułu dostarczonych (sprzedanych) wyrobów i wykonanych usług, środki pieniężne itp. Te składniki majątkowe wraz

Koszty przyszłych okresów stanowią element tzw. rozliczeń międzyokresowych, których funkcja polega na wyeliminowaniu z poniesionych w okresie sprawozdawczym nakładów (kosztów) tej ich części (sumy), która dotyczy przyszłych okresów sprawozdawczych. Przykładowo rozliczenia międzyokresowe obejmują:

- rozliczenia dokonywane w obrębie jednego roku sprawozdawczego, np. rozliczenia z tytułu wynagrodzeń za urlopy,

- rozliczenia obejmujące okresy dłuższe aniżeli rok sprawozdawczy, np. koszty remontów kapitalnych, które w pewnych wypadkach rozlicza się w ciągu kilku lat, w zależności od długości cyklu remontowego.

Jak już wiadomo, remonty kapitalne realizuje się co kilka lat (po upływie cyklu remontowego). Stąd obciążenie tymi nakładami, które najczęściej są dość wysokie, jednorazowo (w jednym roku) kosztów powodowałoby zniekształcenie danych obrazujących wielkość i strukturę kosztów, jak również wyniki ekonomiczno-finansowe przedsiębiorstwa. Stąd rozliczenia międzyokresowe obejmują pozycje, które rozlicza się w ciągu kilku lat, na ogół w czasie nie dłuższym niż 3 lata. z wyrobami gotowymi i półfabrykatami przeznaczonymi do sprzedaży nazywamy środkami cyrkulacji, zaś łączną wartość płynnych, tj. produkcyjnych, środków obrotowych i środków cyrkulacji nazywamy środkami obrotowymi przedsiębiorstwa.

Zapasy dzieli się na bieżące, sezonowe, rezerwy i zapasy nieprawidłowe

Zapasami bieżącymi są składniki rzeczowe majątku obrotowego przedsiębiorstwa związane ze stałymi jego potrzebami w zakresie produkcji i obrotu (wymiany). Zasoby tych składników odnawiają się systematycznie przez bieżące zakupy. Jest zrozumiałe, że rytm odnawiania tych składników przedsiębiorstwa jest nierówny w odniesieniu do każdej rodzajowej ich pozycji jest on zależny przede wszystkim od rytmu rozchodów poszczególnych składników rzeczowych zasobów. Dla przykładu, jeżeli proces produkcyjny jest ciągły, zużycie surowców, materiałów, paliwa itp. następuje codziennie, najczęściej w równych partiach. Natomiast odnawianie zapasów tych składników następuje co kilka czy kilknanaście dni, a więc z reguły w większych partiach.

Zapasy sezonowe obejmują zasoby rzeczowe składników środków obrotowych występujące ze względu na sezonowe wahania produkcji, jak również ze względu na warunki transportowe. Cechą charakterystyczną zapasów sezonowych jest to, iż gromadzenie ich następuje w ciągu krótkiego stosunkowo czasu, nieraz kilku tygodni, zaś ich rozładowywanie trwa z reguły czas dłuższy, niekiedy przez kilka miesięcy.

Rezerwowe zapasy rzeczowe nie są związane’ z bieżącą działalnością, nie są są też zapasami sezonowymi. Gromadzi się je ze względów ogólnogospodarczych lub społecznych na mocy decyzji rządu, właściwego ministra lub jednostki nadrzędnej nad przedsiębiorstwem.

Za nieprawidłowe zapasy uważa się rozpoznane w asortymentach lub grupach asortymentowych rzeczowe zapasy zbędne i nadmierne oraz nieprawidłowo aktywowane koszty

W przedsiębiorstwach budowlanych w zasadzie nie występuje kategoria półfabrykatów, albowiem wyroby produkcji pomocniczej traktowane są jako materiały dla 'produkcji budowlano-montażowej. Nie występuje też kategoria towarów, dotycząca w zasadzie przedsiębiorstw handlowych. przyszłych okresów. W szczególności zapasami zbędnymi są zapasy materiałów nieprzydatne przedsiębiorstwu do wykonywania jego bieżących lub przewidywanych w przyszłości zadań gospodarczych. Zapasami nadmiernymi są zapasy materiałów, produkcji w toku przekraczające wielkości ekonomicznie uzasadnione potrzebami w zakresie zaopatrzenia i produkcji, a nie mające charakteru zapasów sezonowych lub rezerw.