W zależności od charakteru urządzeń zaplecze techniczne dzieli się na zaplecze stałe (okres eksploatacji ponad 10 lat) i zaplecze tymczasowe (okres eksploatacji do 10 lat).

W miarę zwiększania stopnia uprzemysłowienia budownictwa zaplecze techniczne wykazuje stałą tendencję rozwojową, gdyż coraz więcej procesów roboczych zamiast na budowie wykonuje się w zakładach zaplecza technicznego.

Zagadnienie wyboru najkorzystniejszej lokalizacji zaplecza jest sprawą niełatwą i złożoną. Inne kryteria będą obowiązywać w razie lokalizowania wytwórni pomocniczej na placu budowy, obejmującym pewną liczbę obiektów, a inne w wypadku ustalenia lokalizacji takiej wytwórni przeznaczonej dla całego przedsiębiorstwa. Na przykład lokalizując bazę produkcji pomocniczej na placu budowy należy mieć na względzie najmniejsze koszty transportu wykonanych elementów lub materiałów do punktów ich wbudowania.

Położenie bazy produkcji pomocniczej musi być również ściśle powiązane z drogami transportu zewnętrznego, którymi dostarczane są na plac budowy materiały lub elementy podlegające dalszej przeróbce w bazie (np. dostawa stali, cementu i kruszywa do produkcji prefabrykatów).

W razie lokalizacji zaplecza dla potrzeb całego przedsiębiorstwa (przedsiębiorstw podległych jednemu zjednoczeniu), sprawa ustalenia tej lokalizacji jest bardziej skomplikowana. W tym wypadku trzeba przeanalizować przede wszystkim następujące czynniki:

- dogodność położenia w stosunku do sieci dróg kołowych lub kolejowych,

- dogodność składowania materiałów masowych,

- możliwość doprowadzenia bocznicy kolejowej.

Aby zakład, np. produkcji pomocniczej, mógł produkować jak najtaniej przy jak najmniejszych kosztach przewozu materiałów i minimalnych kosztach transportu wykonanych wyrobów, powinien mieć:

- odpowiednio korzystne położenie w stosunku do źródeł dostarczających materiały i surowce oraz do miejsc dostarczania swoich wyrobów,

- możliwość korzystania z potrzebnej energii oraz siły roboczej.

LABORATORIA BUDOWLANE

Wprowadzenie nowych postępowych technologii zarówno na placach budów, jak i w zakładach produkcji elementów budowlanych, powoduje konieczność stałego rozwoju sieci laboratoriów. Rozróżnia się następujące rodzaje laboratoriów:

- a) w przedsiębiorstwach budowlano-montażowych -

- laboratoria połowę (stałe lub przewoźne),

- laboratoria zakładowe

- b) w jednostkach oragnizacyjnych przemysłu materiałów budowlanych -

- zakładowe punkty kontrolne,

- zakładowe lub zespołowe laboratoria analityczno-kon- tralne i badawcze. '

Ponadto laboratoria mogą istnieć przy ośrodkach badawczych lub przy instytutach naukowych. Zadania laboratoriów w przedsiębiorstwach budowlanych polegają głównie na:

- badaniach chemicznych i fizycznych surowców, materiałów oraz gotowych wyrobów,

- ustaleniu recept dla dozowania składników do produkcji masy betonowej, zapraw, prefabrykatów itp.,

- badaniu możliwości wykorzystania surowców miejscowych i ich przydatności,

- badania przyczyn powodujących złą jakość gotowych wyrobów i wnioskowaniu środków zaradczych,

- wystawianiu dla wyrobów gotowych świadectw zgodności z wymaganiami norm,

- współpracy przy ustalaniu normatywów zużycia materiałów i surowców,

- instruktażu i szkolenia pracowników.

ZDOLNOŚĆ PRODUKCYJNA

Specyficzne cechy i warunki produkcji budowlanej, odróżniające ją od produkcji przemysłowej, sprawiają, iż również w zakresie określania zdolności produkcyjnej budownictwa trzeba przyjmować inne kryteria oraz odmienne stosować zasady. W przedsiębiorstwie przemysłowym zdolność produkcyjną określa się trwałym aparatem wytwórczym. On to właśnie określa zdolność produkcyjną zakładu nie może ona przy tym ulegać poważniejszym zmianom w krótkim okresie czasu, ponieważ rozbudowa aparatu produkcyjnego następuje w zasadzie w drodze zrealizowania inwestycji rozwojowych.

Zdolność produkcyjna przedsiębiorstwa budowlanego jest funkcją działania tych wszystkich czynników, o których była mowa w poprzednich punktach niniejszego rozdziału. Najogólniej formułując możemy zatem powiedzieć, że zdolność produkcyjna przedsiębiorstwa budowlanego zależy od możliwości jednoczesnego „otwarcia” odpowiedniej - w stosunku do potrzeb = liczby placów budów (frontu robót), należycie wyposażonych pod względem kadrowym (kierownictwo, specjaliści), a także w zakresie zaplecza produkcyjno-usługowego i socjalno-bytowego. Są to, jak już zostało podkreślone, decydujące czynniki na drodze do zwiększenia zdolności przerobowej w budownictwie. To zaś zależy nie tylko od ilościowej podaży czynników produkcji, lecz przede wszystkim od właściwej ich struktury i jakości (chodzi o określoną kombinację ilościową i rodzajową zastosowanych czynników produkcji) w dostosowaniu nie tylko do zmienności miejsca produkcji, lecz także jej struktury technicznej.