W uzasadnieniu tej metody podkreśla się, że wzrost technicznego uzbrojenia pracy żywej powoduje nie tylko absolutny spadek liczby zatrudnionych, ale - będąc podstawą efektywniejszego wykorzystania siły roboczej - prowadzi do wzrostu wydajności pracy. Wychodząc z tej przesłanki wskazuje się, że wydajność pracy jest jednym z ważniejszych mierników postępu technicznego. Niemniej poziom wydajności pracy nie odzwierciedla w pełni skali postępu technicznego, albowiem wydajność pracy zależy - jak już wiadomo - nie tylko od postępu technicznego, lecz szerzej - od postępu techniczno-organizacyjnego i ekonomicznego, Postęp techniczny jest niewątpliwie czynnikiem podstawowym, jeżeli chodzi o wydajność pracy, niemniej wielką rolę odgrywają takie czynniki, jak wykształcenie, doświadczenie zawodowe, zdolności osobiste pracowników, atmosfera pracy, zachęty materialne itp.

Stosowanie współczynnika technicznego uzbrojenia pracy żywej jako miernika postępu technicznego jest uzasadnione także i tym, że w procesie wytwarzania występuje możliwość substytucji pracy żywej przez pracę uprzedmiotowioną.

Wprowadzenie nowej techniki wymaga tworzenie bazy dla jej realizacji. Na przykład, jeżeli chcemy podnieść stopień uprzemysłowienia budownictwa, musimy budować nowe wytwórnie elementów prefabrykowanych, co z kolei pochłania środki inwestycyjne. W tych wypadkach wyliczenie efektów ekonomicznych nowej techniki nie jest sprawą prostą, zwłaszcza gdy dotyczy to wprowadzenia kompleksowych wskaźników porównawczych z uwzględnieniem nakładów ciągnionych .

Określenie i porównanie efektywności ekonomicznej postępu technicznego

Przy analizowaniu efektywności ekonomicznej nowej techniki w budownictwie należy zwracać uwagę na miejsce powstawania określonych nakładów. Na przykład ze względu na konieczność skracania cykli produkcyjnych na budowie istnieje konieczność maksymalnego przerzucania nakładów robocizny do zakładów prefabrykaeji. Wyrazem tej tendencji może być fakt, że obecnie nie tylko prefabrykacja, lecz również wykańczanie elementów odbywa się coraz częściej w zakładzie prefabrykaeji, a z reguły zawsze w „fabryce domów”.

Postęp techniczny, oddziałując na różnych płaszczyznach techniki, technologii, organizacji i ekonomiki budownictwa, tworzy warunki dla uzyskania zarówno efektów rzeczowych, np. szybsze oddawanie obiektów do użytku, polepszenie jakości, jak i efektów organizacyjnych, np. usprawnienie metod produkcji i polepszenie warunków bhp. Wyrazem postępu technicznego, realizo-

Frzez nakłady ciągnione należy rozumieć sumę nakładów, obejmującą zarówno nakłady bezpośrednie, jako nakłady na obiekty (przedsięwzięcia> towarzyszące oraz współdziałające. wanego na różnych płaszczyznach działalności gospodarczej jest obniżenie kosztów własnych produkcji oraz nadwyżka w postaci zysku.

Określenie i porównanie efektywności ekonomicznej postępu technicznego - możliwe jest za pomocą wskaźnika efektywności, przy czym istnieje wiele sposobów jego obliczania. Przykładowo wskaźnik ten można określić jako stosunek wartości uzyskanych efektów (dodatkowa produkcja, obniżenie kosztów własnych, zysk z tytułu dodatkowej produkcji) do nakładów poniesionych na określone przedsięwzięcia postępu technicznego, które te efekty spowodowały.