Przedsiębiorstwo państwowe jest podstawową, samodzielną jednostką gospodarczą. Głównym elementem określającym socjalistyczne przedsiębiorstwo państwowe jest cel.

Celem opracowywania programów, o których wyżej mowa, jest &'- tyczanie podstawowych kierunków kompleksowej polityki technicznej, organizacyjnej i ekonomicznej danej branży, a przez to stwarzanie warunków intensyfikacji efektów działalności gospodarczej w drodze przedsięwzięć nie wymagających w zasadzie większych nakładów na nowe budownictwo. Dopiero pozostałe deficyty w zdolnościach produkcyjnych w stosunku do przewidywanych potrzeb społecznych powinny być usunięte w inny sposób, m.in. poprzez podjęcie nowych inwestycji. służy. Mianowicie jest ono powołane do realizacji zadań służących celom wytyczonym przez państwo. Mamy więc do czynienia z realizacją zadań o określonej treści społecznej. Wykonując przydzielone mu zadania, przedsiębiorstwo przyczynia się do zaspokojenia potrzeb ustalonych zgodnie z ogólnogospodarczymi założeniami rozwoju kraju.

Powołanie do życia przedsiębiorstwa następuje na podstawie zarządzenia właściwego ministra, wydanego po uzgodnieniu z ministrem Finansów i po porozumieniu z właściwym z punktu widzenia siedziby przedsiębiorstwa, wojewodą lub na podstawie uchwały prezydium właściwej rady narodowej, jeśli chodzi o przedsiębiorstwo terenowe, podległe radzie narodowej.

Zasady funkcjonowania przedsiębiorstwa socjalistycznego uzależnione są od aktualnie stosowanego systemu planowania i zarządzania gospodarczego. Można jednak ustalić pewne ogólne zasady funkcjonowania przedsiębiorstw, mające zastosowanie przy różnych systemach zarządzania. Wynikają one z instytucji rozrachunku gospodarczego, stanowiącego metodę zarządzania socjalistycznymi przedsiębiorstwami państwowymi.