Układ rodzajowy kosztów ujmuje wszystkie koszty działalności przedsiębiorstwa według ich rodzajów, grupując je według następujących podstawowych pozycji:

- płace,

- składki na ubezpieczenia społeczne,

- amortyzacja,

- materiały,

- paliwo,

- energia,

- usługi sprzętowe,

- usługi transportowe,

- inne koszty materialne,

- inne koszty niematerialne.

‘ W praktyce spotykamy się także z innym ujmowaniem (grupowaniem) kosztów w układzie rodzajowym, a mianowicie:

- a) koszty materialne -

- amortyzacja,

- materiały: materiały, przedmioty nietrwałe, w tym tymczasowe zaplecze,

- usługi obce: sprzętowe, transportowe, remontowe i inne

- b) koszty niematerialne -

- płace,

- składki na ubezpieczenia społeczne,

- ubezpieczenia rzeczowe i inne usługi niematerialne .

Celem podziału kosztów według rodzaju jest umożliwienie śledzenia wielkości i struktury zużycia środków produkcji oraz siły roboczej dla wykonania zadań produkcyjnych, porównania ich z planem na dany okres sprawozdawczy, jak również stworzenie podstawy do planowania na przyszłość.

Koszty ujęte w układzie rodzajowym obejmują zarówno koszty wytworzenia produkcji towarowej (sprzedanej), jak i nakłady poniesione na zwiększenie stanu półfabrykatów i produkcji w toku, nakłady do rozliczenia w czasie (nakłady przyszłych okresów), nakłady na wytworzenie materiałów i przedmiotów nietrwałych własnej produkcji oraz koszty nie związane bezpośrednio z działalnością produkcyjną przedsiębiorstwa. A więc przykładowo w rodzajowym układzie kosztów ujmuje się pełne zużycie materiałów przez przedsiębiorstwo w danym (analizowanym) okresie,