Przedsiębiorstwa ustalają ilościowy stan robót w toku w drodze spisu z natury, tj. inwentaryzacji. Ma ona na celu określenie ilości wykonanych robót w jednostkach technicznych obmiaru lub innych jednostkach właściwych dla danego rodzaju robót. Z kolei tak ustalony zakres robót podlega wycenie (ustaleniu jego wartości) według kosztu własnego, poprzedzonej ustaleniem wartości produkcji w toku według cen. Tę wartość stanowi suma iloczynów ilości robót i ich cen kosztorysowych skorygowana o:

- ustaloną odrębnie kwotę dodatków przysługujących wyko Przy rozliczeniach obiektów i robót fakturami jednorazowymi produkcja w toku obejmuje całość robót wykonanych do czasu iciy odbioru przez zamawiającego. Mogą więc stanowić produkcję w toku obiekty i roboty zakończone, jeżeli nie nastąpił ich formalny odbiór przez zleceniodawcę. nawcy, jeśli dodatki te nie były ujęte wartością kosztorysową robót,

- przewidziane umową, lecz nie ujęte w kosztorysach zmiany cen materiałów, usług i innych składników kosztów.

Z powyższego wynika, że na wielkość produkcji niezakończo- nej wpływają bezpośrednio: długość cyklu produkcyjnego i wysokość ponoszonych kosztów. Otóż przy systemie jednorazowych rozliczeń (sprzedaży obiektów gotowych, „pod klucz”) zjawisko największego zamrożenia nakładów oraz jego skutki występują właśnie u generalnego wykonawcy bądź generalnego realizatora inwestycji.

W przedsiębiorstwach budowlanych wartość procTukcji nieza- kończonej stanowi znaczną część ich zapasów i ma tendencję wzrastającą, w miarę obejmowania rozliczeniami (sprzedażą) jednorazowymi coraz większych zakresów rzeczowych. Stopień narastania wartości produkcji w toku wyraża wskaźnik zwany współczynnikiem narastania kosztów. Koszt produkcji w toku może być ustalony albo w wysokości kosztu rzeczywistego, albo planowanego. Oblicza się go mnożąc wartość kosztorysową (sprzedażną) produkcji w toku przez odpowiedni wskaźnik poziomu kosztów: