Produkcja dodana
Produkcję czystą oblicza się przez odjęcie od produkcji globalnej kosztów materialnych i amortyzacji. Produkcja czysta brutto jest to wartość produkcji czystej z dodaniem amortyzacji.
Produkcja dodana stanowi wartość obliczaną w następujący sposób (uproszczony): od obrotu globalnego w cenach bieżących realizowanego siłami własnymi w kraju, obejmującego łącznie globalną wartość produkcji budowlano-montażowej, pomocniczej produkcji przemysłowej i usług produkcyjnych, odejmuje się obroty wewnętrzne oraz rozliczenia z tytułu kosztów zakupu, rozliczeń międzyokresowych i koszty materialne razem (bez amortyzacji).
W poszukiwaniu głównych źródeł zmian wielkości produkcji (przyrost-spadek) trzeba ustalić, jaki wrpływ miały następujące czynniki: oddanie do eksploatacji nowych inwestycji (zainstalowanie nowych maszyn i urządzeń, uruchomienie nowych jednostek produkcyjnych, zaplecza itp.), zwiększenie zatrudnienia pracowników grupy wytwórczej i wzrost wydajności pracy (przy istniejącym parku maszynowym). Uwzględnić należy także dokonane usprawnienia techniczno-organizacyjne, nową technologię, oraz inne czynniki, zwłaszcza charakterystyczne dla warunków działania danego przedsiębiorstwa, które przyczyniły się do uzyskania przyrostu produkcji. Innymi słowy, chodzi o ustalenie wpływu podstawowych czynników, tj. wzrostu zatrudnienia, wzrostu produktywności śroaków trwałych na przyrost produkcji, będący funkcją tych czynników.
Badania w tym zakresie można prowadzić różnymi metodami. W praktyce najczęściej dokonuje się obliczenia zmian poziomu zatrudnienia i wydajności pracy.