Postulat pełniejszego wykorzystania inicjatywy ludzkiej w celu wyzwolenia i uruchomienia rezerw produkcyjnych nabiera szczególnego znaczenia na etapie dynamicznego rozwoju gospodarki kraju. Stąd jedną z istotnych zasad przyjętą w ostatnich latach przy opracowywaniu planów gospodarczych jest możliwie jak najbardziej czynny w tym udział wszystkich zainteresowanych ogniw w sposób, który stwarzałby hierarchicznie zorganizowany

Sporządzane przez zjednoczenia projekty planów są jedną z podstaw opracowywania narodowych planów gospodarczych i budżetu państwa przez ministerstwa, Komisję Planowania przy Radzie Ministrów i Ministerstwo Finansów, a także planów w zakresie badań naukowych, wdrażania najnowszych osiągnięć postępu technicznego itp,

Program gospodarczy stanowi zestawienie i opis zapotrzebowań na doibra i usługi oraz sposobów ich zaspokojenia. Jest to więc koncepcja ujęta w dokumencie o charakterze zbliżonym do planu. W procesie programowania dokonuje się wyboru ekonomicznie uzasadnionego tempa narastania produkcji, optymalnej technologii i techniki wytwarzania oraz efektywnej organizacji produkcji. Jednakże program nie określa bezpośrednio żadnych praw ani obowiązków uczestników działalności gospodarczej, co m.in., odróżnia go od planu. aparat planowania. Ma to szczególne znaczenie, jeżeli chodzi o zbieranie informacji umożliwiających centralnemu ośrodkowi planowania znalezienie takich rozwiązań, które najlepiej pozwoliłyby zrealizować zamierzone cele ogólnogospodarcze i społeczne. Szczególnie cenne są informacje o występujących różnego rodzaju ograniczeniach typu technicznego. One bowiem dają się najlepiej zauważyć na najniższych szczeblach zarządzania: w przedsiębiorstwie, a przede wszystkim w najniższych układach produkcyjnych.