Problematyka badań efektywności inwestycji zależy od zakresu analizowanego programu inwestycyjnego. Jeśli program obejmuje jedno zadanie inwestycyjne, wówczas mamy do czynienia z analizą efektywności różnych sposobów realizacji tego samego zadania. W takim wypadku potrzeba podjęcia i zrealizowania inwestycji oraz jej charakterystyka (wielkość produkcji lub usług, termin oddania inwestycji do użytku, ewentualnie lokalizacja inwestycji) przyjmowane są jako założenia do badań ekonomicznej efektywności różnych możliwych rozwiązań danej inwestycji. Badania te stanowią treść analizy ekonomicznej w fazie projektowania, w której poddawane są ocenie założenia i rozwiązania projektowe z punktu widzenia ich efektywności. Wynikiem tych badan jest wybranie spośród kilku możliwych rozwiązań inwestycyjnych wariantu najbardziej efektywnego następuje to w razie zatwierdzania założeń techniczno-ekonomicznych.

W miarę rozszerzania zakresu rozpatrywanego programu inwestycyjnego poza pojedyncze przedsięwzięcia inwestycyjne powstaje zagadnienie najbardziej efektywnego dokonywania nakładów w skali całego przedsiębiorstwa, zjednoczenia czy branży oraz podziału nakładów pomiędzy działy i gałęzie gospodarki narodowej. Ten zakres badań stanowi treść analizy ekonomicznej w fazie programowania i planowania inwsstycji. Badania te opar- te są na założeniach planu perspektywicznego w zakresie wzrostu stopnia zaspokajania potrzeb konsumpcyjnych, produkcyjnych itp,

W rozważaniach na temat efektywności inwestycji bardzo często występuje także zagadnienie celowości inwestycji, Może ona być rozumiana w sposób dwojaki: albo jako celowość zadania gospodarczego, którego realizacji inwestycja ma służyć, albo jako celowość podejmowania inwestycji na tle innych możliwości zapewnienia realizacji tego zadania, np. przez lepsze wykorzystanie istniejącego aparatu wytwórczego. Celowość inwestycji w pierwszym wypadku oznacza spełnienie podstawowego, ogólnego warunku inwestowania, jakim jest ekonomiczne uzasadnienie efektów ewentualnej inwestycji (zadań w zakresie produkcji, usług, poprawy warunków bhp itp.). W wypadku drugim celowość inwestycji to stwierdzenie, że wyczerpane zostały wszystkie pozainwestycyjne możliwości zapewnienia realizacji zadania gospodarczego, którego celowość (w ramach badania pierwszego warunku) została udowodniona.