W jednostkach inicjujących, podobnie jak w przedsiębiorstwach działających na zasadach „starego” systemu ekonomiczno-finansowego, zysk stanowi końcowy element podziału akumulacji finansowej, która zmniejszona m.in. o narzuty na fundusz płac od sumy należnych pracownikom wynagrodzeń i oprocentowanie funduszu statutowego w środkach trwałych, a zwiększona m.in. o dotacje przedmiotowe - stanowi wynik finansowy brutto.

Zysk przedsiębiorstwa należącego do pierwszej grupy (do tej grupy należy w chwili obecnej większa część przedsiębiorstw budowlano-montażowych) w pierwszej kolejności podlega podziałowi na następujące cele:

- 1) oprocentowanie środków trw7ałych,

- 2) spłatę kredytu zaciągniętego na inwestycje,

- 3) wpłatę na fundusz efektów wdrożeniowych lub na inne cele, jeżeli obowiązujące przepisy przewidują dokonywanie takich odpisów,

Tę część funduszów przedsiębiorstwa określa się też mianem funduszów własnych. Pozostałe pokrycie środków przedsiębiorstwa, stanowiące jego zobowiązania (głównie z tytułu zaciągniętych kredytów bankowych, nie- pokrytych zobowiązań za dostawy materiałów itp.) określa się mianem fundusze obce. W stosunku do zobowiązań istnieje obowiązek ich spłaty w ustalonych terminach (zob. tab. 14-3 na str. 329).

Część środków gospodarczych w postaci zasobów środków trwałych oraz określonego zapasu środków obrotowych jest trwale związana z przedsiębiorstwem. Nie może więc być wycofana z przedsiębiorstwa bez zahamowania jego działalności. Pozostała część jego środków ma charakter zmienny, po prostu zależy od przejściowych, zmiennych potrzeb przedsiębiorstwa w zakresie zaopatrzenia, produkcji, sprzedaży itp.

Jak wiadomo, przedsiębiorstwo państwowe jest jednostką ekonomicznie wyodrębnioną w następstwie wyposażenia go - z ogólnospołecznych zasobów - w odpowiednie środki. Zasilanie w środki działania może przybrać dwojaką formę: przydziału rzeczowego oraz przydziału środków pieniężnych potrzebnych na zakup środków pracy i przedmiotów pracy oraz innych zapasów niezbędnych do podjęcia działalności gospodarczej. W tym drugim przypadku w grę mogą wchodzić trzy formy zasilania w środki pieniężne:

Wypływające z systemu finansowego podstawowe zasady gospodarki finansowej przedsiębiorstw można ująć w następujące punkty:

System finansowy przedsiębiorstw państwowych stanowi zespół norm organizacyjno-prawnych regulujących gospodarkę finansową przedsiębiorstwa. Punktem wyjścia w rozwiązaniach tego systemu jest podstawowa zasada ustrojowa gospodarki socjalistycznej - centralizmu demokratycznego, którego istota polega na kojarzeniu centralnego kierownictwa z szerokim zakresem uprawnień przedsiębiorstw.

W rozwiniętej gospodarce towarowo-pieniężnej, a taką właśnie jest gospodarka typu socjalistycznego, prawie wszystkie zjawiska ekonomiczne i społeczne przebiegają przy udziale pieniądza, znajdują odbicie w gospodarce pieniężnej (finansowej).

Drugą, obok inkasa, podstawową formą rozliczeń jest polecenie przelewu. Przy tej formie płatnik wydaje bankowi dyspozycję obciążenia jego rachunku określoną kwotą i uznania nią rachunku dostawcy (zapisania na jego dobro kwoty określonej w poleceniu przelewu). Bank obciąża rachunek dłużnika najpóźniej w następnym dniu roboczym po przyjęciu polecenia przelewu,

Jak już wyjaśniono, obrót bezgotówkowy jest podstawową formą rozliczeń pieniężnych jednostek gospodarki uspołecznionej, organizacji gospodarczych, instytucji i urzędów. Szeroki zakres obrotu bezgotówkowego stwarza dogodne warunki dla kierowania całością obiegu pieniężnego oraz ułatwia regulowanie tego obiegu. Obrót bezgotówkowy przyczynia się do oszczędności w produkcji znaków pieniężnych i zmniejszenia kosztów obiegu oraz zapewnia większe bezpieczeństwo obrotu.

Pages