Specjalizacja produkcji polega na technologicznie celowym i ekonomicznie uzasadnionym ograniczeniu zakresu wytwarzania określonych rodzajów produktów, podzespołów maszyn i urządzeń oraz stosowanych faz procesu produkcyjnego, na koncentracji produkcji technologicznie jednorodnej.
Czynnikami warunkującymi rozwój specjalizacji produkcji są: ogólny rozwój sił wytwórczych oraz postęp techniczny. Rozróżnia się następujące podstawowe formy specjalizacji:
Przedsiębiorstwa budowlane, podobnie jak przedsiębiorstwa występujące w innych działach gospodarki narodowej, są podstawowymi jednostkami gospodarczymi, których zadania polegają na produkcji nowych wartości (świadczenie usług). W szczególności zadaniem przedsiębiorstw budowlanych jest wytwarzanie materialno-budowlanych przedmiotów (wykonywanie usług), służących zaspokajaniu potrzeb w zakresie budownictwa.
W zjednoczeniu działa kolegium. Statut zjednoczenia określa sprawy, w których kolegium ma głos stanowiący, jak również te sprawy, przy rozpatrywaniu których kolegium stanowo organ opiniodawczy i doradczy.
W skład kolegium wchodzą: naczelny dyrektor zjednoczenia jako przewodniczący, zastępcy naczelnego dyrektora, główny księgowy zjednoczenia, dyrektorzy zgrupowanych przedsiębiorstw oraz kierownicy określonych w statucie jednostek organizacyjnych zjednoczenia.
Na czele zjednoczenia stoi naczelny dyrektor, który wykonuje swoje funkcje przy pomocy 2-4 zastępców i głównego księgowego. Naczelnego dyrektora zjednoczenia powołuje minister sprawujący nadzór nad zjednoczeniem. Naczelny dyrektor zjednoczenia podlega bezpośrednio ministrowi. Przedmiotem porozumienia może być:
- sporządzanie bilansów zapotrzebowania na roboty i moc produkcyj ną określonej branży w skali całego kraju lub przedsiębiorstw działających na danym terenie, _
Jak już wspomniano, istnieje specjalizacja zjednoczeń w zależności od ich zasięgu terytorialnego lub rodzaju wykonywanej produkcji. Stąd na określonym terenie kraju może działać jednocześnie kilka zjednoczeń: o różnej specjalności bądź zjednoczenia terytorialne prowadzące zbliżoną działalność przedmiotową, a więc posiadające wspólne czy podobne problemy. Powstała więc konieczność koordynacji branżowej, która polega na nawiązywaniu przez zjednoczenia wzajemnych porozumień gospodar- czych.
W konsekwencji tego zjednoczenie stanowi jednostkę ekonomiczną będącą na rozrachunku gospodarczym. Zjednoczenie nie prowadzi bezpośredniej działalności produkcyjnej i nie nawiązuje stosunków cywilno-prawnych z kontrahentami (inwestorami, dostawcami, jednostkami kooperującymi itp.) Toteż rozrachunek gospodarczy zjednoczenia odnosi się do tych dziedzin jego działalności, które wiążą się z jego funkcjami.
Jak powiedzieliśmy, funkcje zjednoczeń budownictwa wyrażają się:
- 1) w zapewnieniu efektywnego rozwoju branży zarówno w układzie terenowym (zjednoczenia terenowe), jak i w układzie danej specjalności (układ specjalistyczny)
- 2) w działalności koordynacyjnej w zakresie optymalnej sieci przedsiębiorstw i prawidłowych proporcji ich rozwoju oraz zasad współdziałania zgrupowanych w zjednoczeniu jednostek produkcji podstawowej, pomocniczej i usług.
Minister ma do pomocy podsekretarzy stanu (wiceministrów). W skład ministers tw a wchodzą departamenty oraz inne równorzędne komórki. Na ich czele stoją dyrektorzy. Departamenty dzielą się na wydziały. Na czele każdego wydziału stoi naczelnik.
Do zakresu działania ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych należą sprawy dotyczące: rozwoju budownictwa, projektowania budowlanego i produkcji budowlanej, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, państwowego nadzoru budowlanego, projektowania technologicznego produkcji materiałów budowlanych, produkcji i zbytu tych materiałów, prac naukowo-badawczych w dziedzinie budownictwa i przemysłu materiałów budowlanych, planowania przestrzennego oraz współpracy naukowo-technic
Jednocześnie dość pokaźna liczba przedsiębiorstw' działa w innych resortach gospodarczych. Są to głównie przedsiębiorstwa, które wykonują roboty specjalistyczne, w zasadzie dla potrzeb danego resortu. Na przykład w resorcie górnictwa i energetyki mamy przedsiębiorstwa budowy kopalń surowców, a w resorcie przemysłu ciężkiego przedsiębiorstwa wykonujące roboty modernizacyjne i remontowe na potrzeby tego przemysłu.
Specjalizacja produkcji polega na technologicznie celowym i ekonomicznie uzasadnionym ograniczeniu zakresu wytwarzania określonych rodzajów produktów, podzespołów maszyn i urządzeń oraz stosowanych faz procesu produkcyjnego, na koncentracji produkcji technologicznie jednorodnej.
Przedsiębiorstwa budowlane, podobnie jak przedsiębiorstwa występujące w innych działach gospodarki narodowej, są podstawowymi jednostkami gospodarczymi, których zadania polegają na produkcji nowych wartości (świadczenie usług). W szczególności zadaniem przedsiębiorstw budowlanych jest wytwarzanie materialno-budowlanych przedmiotów (wykonywanie usług), służących zaspokajaniu potrzeb w zakresie budownictwa.
W zjednoczeniu działa kolegium. Statut zjednoczenia określa sprawy, w których kolegium ma głos stanowiący, jak również te sprawy, przy rozpatrywaniu których kolegium stanowo organ opiniodawczy i doradczy.
Na czele zjednoczenia stoi naczelny dyrektor, który wykonuje swoje funkcje przy pomocy 2-4 zastępców i głównego księgowego. Naczelnego dyrektora zjednoczenia powołuje minister sprawujący nadzór nad zjednoczeniem. Naczelny dyrektor zjednoczenia podlega bezpośrednio ministrowi. Przedmiotem porozumienia może być:
Jak już wspomniano, istnieje specjalizacja zjednoczeń w zależności od ich zasięgu terytorialnego lub rodzaju wykonywanej produkcji. Stąd na określonym terenie kraju może działać jednocześnie kilka zjednoczeń: o różnej specjalności bądź zjednoczenia terytorialne prowadzące zbliżoną działalność przedmiotową, a więc posiadające wspólne czy podobne problemy. Powstała więc konieczność koordynacji branżowej, która polega na nawiązywaniu przez zjednoczenia wzajemnych porozumień gospodar- czych.
W konsekwencji tego zjednoczenie stanowi jednostkę ekonomiczną będącą na rozrachunku gospodarczym. Zjednoczenie nie prowadzi bezpośredniej działalności produkcyjnej i nie nawiązuje stosunków cywilno-prawnych z kontrahentami (inwestorami, dostawcami, jednostkami kooperującymi itp.) Toteż rozrachunek gospodarczy zjednoczenia odnosi się do tych dziedzin jego działalności, które wiążą się z jego funkcjami.
Jak powiedzieliśmy, funkcje zjednoczeń budownictwa wyrażają się:
Minister ma do pomocy podsekretarzy stanu (wiceministrów). W skład ministers tw a wchodzą departamenty oraz inne równorzędne komórki. Na ich czele stoją dyrektorzy. Departamenty dzielą się na wydziały. Na czele każdego wydziału stoi naczelnik.
Do zakresu działania ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych należą sprawy dotyczące: rozwoju budownictwa, projektowania budowlanego i produkcji budowlanej, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, państwowego nadzoru budowlanego, projektowania technologicznego produkcji materiałów budowlanych, produkcji i zbytu tych materiałów, prac naukowo-badawczych w dziedzinie budownictwa i przemysłu materiałów budowlanych, planowania przestrzennego oraz współpracy naukowo-technic
Jednocześnie dość pokaźna liczba przedsiębiorstw' działa w innych resortach gospodarczych. Są to głównie przedsiębiorstwa, które wykonują roboty specjalistyczne, w zasadzie dla potrzeb danego resortu. Na przykład w resorcie górnictwa i energetyki mamy przedsiębiorstwa budowy kopalń surowców, a w resorcie przemysłu ciężkiego przedsiębiorstwa wykonujące roboty modernizacyjne i remontowe na potrzeby tego przemysłu.