Struktura organizacyjna przedsiębiorstwa budowlanego składa się z wielu komórek działów, sekcji, kierownictw budów, robót itp. (rys. 5-2). W szczególności wyodrębnia się:
- komórki zarządu przedsiębiorstwa, w skład których oprócz dyrektora i jego zastępców wchodzą komórki funkcjonalne, zajmujące się przygotowaniem, obsługą i kontrolą przebiegu produkcji oraz czynnościami administracyjnymi,
Dyrektor kieruje przedsiębiorstwem i reprezentuje przedsiębiorstwo przed jednostkami nadrzędnymi, władzami i instytucjami. Jest on odpowiedzialny wobec zjednoczenia za prawidłowość gospodarki i wyniki całości przedsiębiorstwa. Zazwyczaj podlegają mu bezpośrednio: dział organizacyjno-prawny, dział spraw osobowych i szkoleniowych, dział kontroli wewnętrznej i stanowisko do spraw eksportu.
Dzisiejszy rozbudowany system zarządzania i coraz bardziej skomplikowane procesy produkcyjne, a nade wszystko postęp naukowo-techniczny, ekonomiczny i organizacyjny uwypuklają rolę wyspecjalizowanych członków kierownictwa. Toteż ażeby sprostać tym skomplikowanym obowiązkom i uprawnieniom, trzeba włączyć do pomocy dyrektora jednego lub więcej zastępców. Pomiędzy członków kierownictwa rozdzielana jest - na zasadzie podziału pracy, obowiązków i uprawnień - część czynności kierowniczych.
W zakresie produkcji pomocniczej i usług produkcyjnych komórkami ruchu są odrębne zakłady (np. wytwórnie elementów, bazy sprzętu, transportu).
Każdemu członkowi załogi przypada określona rola. Mieści się w niej zarówno udział w podejmowaniu decyzji, jak i -wykonywanie zadań. Zakres decyzji jak i zadań określa struktura organizacyjna układu, oparta na określonych regułach, którym podlegają członkowie załogi danego układu. Z określonej roli członka załogi wynika, jakie są jego obowiązki, czyli co powinien on robić, ażeby przyczynić się do wykonania zadań, jakie ma do wykonania organizacja.
Przez organizację układu działającego rozumie się stan określonych sił ludzkich i środków rzeczowych przygotowanych do określonego działania. Wymaga to zastosowania m.in. odpowiedniej struktury organizacyjnej zapewniającej sprawność oraz warunki racjonalnego (efektywnego) działania układu (organizacja stanowi jedną z podstawowych funkcji zarządzania). W tym celu trzeba przede wszystkim:
Funkcje przedsiębiorstwa budowlanego związane są głównie z realizacją inwestycji. Toteż zasadnicza .część procesu produkcyjnego odbywa się na placu budowy. Tam też wydatkuje się podstawową część pracy żywej (ludzkiej) i uprzedmiotowionej: zużywa się sprzęt, środki transportu, materiały, różnego rodzaju usługi itp. Nakłady te stanowią podstawową masę kosztów produkcji przedsiębiorstwa budowlanego.
Ekonomika przedsiębiorstwa budowlanego wchodzi w skład ekonomiki budownictwa , która jest jedną z ekonomik szczegółowych (obok ekonomiki przemysłu, transportu, handlu itd.). Stanowią one gałęzie nauk ekonomicznych. Podstawą wszystkich nauk ekonomicznych jest ekonomia polit3rczna.
Ponadto komisja opracowuje i przedstawia wnioski w zakresie rozwoju sieci przedsiębiorstw budowlano-montażowych: rozbudowy istniejących jednostek, powołania nowych przedsiębiorstw itp. tak, aby zapewnić jak najpełniejsze zaspokojenie potrzeb w zakresie robót budowlano-montażowych danego terenu.
W celu niedopuszczenia do tego rodzaju nieprawidłowych zjawisk wprowadzono do naszego systemu planowania wspomnianą już instytucję bilansowania i rozdziału robót budowlano-montażowych, które polega na stosowaniu poniższych zasad ogólnych: